Μια εκπαιδευτική συνέντευξη με τον κ. Παπαδάκη Βασίλη, Προπονητή Ποδοσφαίρου
- Ποια ή αξία του ομαδικού αθλητικού παιχνιδιού στη φυσική, κοινωνική και ψυχο-συναισθηματική εξέλιξη ενός παιδιού ;
Απ: Είναι η ίδια η φύση μας, που προστάζει την ανάγκη ομαδικής διαβίωσης και συνεργασίας, αφού στη βάση αυτή χτίζεται ολόκληρη η ζωή μας. Το ομαδικό παιχνίδι, σαν μια μικρογραφία ενός κοινωνικού συνόλου προσφέρει στα παιδιά βιώματα και εμπειρίες, σε πραγματικές συνθήκες συνύπαρξης. Συλλογικότητα, συνεργασίες, ανταγωνισμός, διεκδίκηση, στόχοι, εξέλιξη, σχέσεις, φιλία, σεβασμός κ.α. έννοιες και αξίες μέσα από το ομαδικό παιχνίδι, σαν διδακτικό-εκπαιδευτικό-βιωματικό εργαλείο στην καθημερινότητα του παιδιού, συντροφεύουν την καθημερινότητα και διαμορφώνουν το χαρακτήρα και την προσωπικότητα ενός παιδιού. Το ελεύθερο ομαδικό παιχνίδι στις γειτονιές από μικρές παρέες παιδιών, το ποδόσφαιρο της ΄΄αλάνας’’, έχτισε γενιές σπουδαίων αθλητών και ανθρώπων. Φυσικά και στην οργανωμένη του μορφή, το ομαδικό παιχνίδι προσφέρει πολλά:
Σαν παιχνίδι με προκλήσεις και κίνητρα, βελτιώνει και εξελίσσει μέσα από την προπόνηση τα φυσικά χαρακτηριστικά του παιδιού.
Σαν ομάδα δράσης, με κανόνες, στόχους και διεκδικήσεις, εντάσσει το παιδί στο σύνολο, το βοηθά να προσαρμοστεί και να αποκτήσει δεξιότητες κοινωνικές και αξίες στην εκτίμηση καταστάσεων και αντιμετώπισης κάθε λογής προβλημάτων.
Σαν χώρος σχέσεων και συμπεριφορών, θωρακίζει το παιδί μέσα από μεταβαλλόμενα διαρκώς συναισθήματα, ώστε να μπορεί να αποκτήσει βάσεις και σαν ενήλικας να μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και τις δυσκολίες της ζωής. Οπότε, το ομαδικό αθλητικό παιχνίδι, είναι το ‘’σχολείο της ζωής’’!
- Ποιοι αθλητικοί και αξιακοί κανόνες πρέπει να τίθενται στην προπονητική διαδικασία ενός παιδιού ;
Απ: Το σημαντικότερο είναι να σέβεσαι την ηλικία και να κατανοείς τις ανάγκες ενός παιδιού, σε σχέση με αυτή! Η ηλικία καθορίζει το περιεχόμενο της προπόνησης και την προσέγγιση του προπονητή, με την υπευθυνότητα που απαραίτητα θα πρέπει να τον χαρακτηρίζει. Αθλητικοί κανόνες σημαντικοί είναι η συμμετοχή, η σωστή καθοδήγηση και προπόνηση, το ιδανικό εκπαιδευτικό περιβάλλον, οι δυνατότητες εξέλιξης, τα κίνητρα και βέβαια το ίδιο το παιχνίδι! Αξιακοί κανόνες όπως ο σεβασμός, η ισότητα (ίσες ευκαιρίες), η δικαιοσύνη, η χαρά, η ικανοποίηση και η αίσθηση ασφάλειας μέσα στην ομάδα-οικογένεια είναι απαραίτητοι! Γενικότερα, μέσα από την προπόνηση πρέπει το παιδί να έρχεται σε επαφή με ένα πλήθος αξιών και να τις κατακτά με τον ανάλογο της ηλικίας του τρόπο. Αν μάθεις να σέβεσαι τον αντίπαλο, θα σέβεσαι τον συνάνθρωπό σου! Αν μάθεις να συνεργάζεσαι με τον συμπαίκτη σου, θα δίνεις και θα παίρνεις βοήθεια στη ζωή σου! Αν μάθεις να διεκδικείς τη νίκη στο γήπεδο, θα μπορείς να παλέψεις τους στόχους που θα έχεις σαν ενήλικας! Αν μάθεις στο ‘’ευ αγωνίζεσθαι΄΄, θα είσαι τίμιος και δίκαιος!
- Ο ρόλος του προπονητή;
Απ: Σπουδαίο κομμάτι του παζλ που δημιουργεί και ολοκληρώνει το παιδί σε αυτή τη μακρόχρονη διαδικασία, είναι ο προπονητής! Αρκεί να αντιληφθεί ο ίδιος τη δύναμη της επιρροής του στον μικρό ποδοσφαιριστή, καθώς είναι αυτός που χαράζει το μονοπάτι για τα βήματα του παιδιού… Όχι μόνο προπονητής, αλλά φίλος, δάσκαλος, ψυχολόγος, συμπαίκτης στον αγώνα της ενηλικίωσης. Μια σχέση που εκτός των γραμμών του γηπέδου, δέχεται επιρροές και ερεθίσματα από την οικογένεια και το περιβάλλον του παιδιού και που οφείλει και σε αυτά να κρατήσει υπεύθυνη στάση, για να βοηθήσει τον ‘’πιτσιρίκο’’, που άλλες φορές τον κοιτάζει στα μάτια με λαχτάρα κι άλλες χαμηλώνει τα μάτια κοιτώντας το έδαφος… Και στις δύο περιπτώσεις ο χειρισμός του προπονητή και η επίδρασή του, είναι πραγματικά σπουδαία για το μέλλον του παιδιού! Η λέξη κλειδί για τον προπονητή αναπτυξιακών ηλικιών είναι η λέξη ‘’ευθύνη’’! Μια ευθύνη που ότι μέσα από αυτή διδάξει, αθροιστικά θα μεταφερθεί στην κοινωνία και θα την χαρακτηρίσει. Έχουμε μεγάλο βάρος σαν προπονητές, όχι μόνο για την εξέλιξη του αθλήματος, αλλά και για την μορφή της κοινωνίας που δημιουργούμε.
- Ο ρόλος της οικογένειας ;
Απ: Αδιαμφισβήτητα η επίδραση της οικογένειας για τον καθένα μας, από την ημέρα που ερχόμαστε στον κόσμο, μέχρι την στιγμή που σταματάμε να αναπνέουμε, είναι η πλέον καθοριστική! Η σωστή καθοδήγηση-υποστήριξη και η σωστή-λάθος στάση των γονιών θα βοηθήσει ή θα δημιουργήσει προβλήματα στο παιδί. Οι γονείς πρέπει να εξασφαλίσουν τη δυνατότητα του παιδιού να αθληθεί σωστά και με ασφάλεια, πρέπει δηλαδή να επιλέξουν το σωστό περιβάλλον για να χαρεί το παιδί τους το αγαπημένο του άθλημα. Να είναι ‘’κοντά και μακριά’’ στις προπονήσεις και τους αγώνες, πάντα υποστηρικτικοί στις προσπάθειές του παιδιού, σεβόμενοι το ρόλο του γονιού , τις ανάγκες και τα ‘’θέλω’’ του παιδιού και όχι τα δικά τους ζητούμενα! Να αφήσουν στον προπονητή το ποδοσφαιρικό-αθλητικό μέρος της εκπαίδευσης, να σέβονται οι ίδιοι τους κανόνες και τους συμμετέχοντες και να αξιολογούν σωστά τη διαδικασία. Αν το παιδί περνά καλά και εξελίσσεται, έχουν επιτύχει και αυτοί. Αν τους δίνει σημάδια έλλειψης ικανοποίησης και ενδιαφέροντος, να εκτιμούν και να αποφασίζουν, όντας οι πραγματικά υπεύθυνοι για το παιδί τους. Τα παιδιά θέλουν να νοιώθουν τους γονείς κοντά, να αισθάνονται την παρουσία τους και το ενδιαφέρον για το άθλημα, αλλά πραγματικά απεχθάνονται υποδείξεις, πιέσεις, οδηγίες και αντεγκλήσεις από τους γονείς τους στο παιχνίδι τους!
- Ο ρόλος της εκπαίδευσης στην προαγωγή κανόνων και αξιών στο χώρο του αθλητισμού;
Απ: Η έννοια εκπαίδευση δίνει και την απάντηση! Εκπαιδεύω σημαίνει διδάσκω, ανοίγω ορίζοντες, δημιουργώ δρόμους, εξελίσσω, πλάθω χαρακτήρες και προσωπικότητες. Ο εκπαιδευτικός πλούτος της χώρας μας, σε αξίες και έννοιες σημαντικές που δίδαξαν την ανθρωπότητα, πιστεύω πως είναι ένας σπουδαίος δρόμος μάθησης και ολοκλήρωσης του ανθρώπου. Μέσα από την σχολική εκπαιδευτική διαδικασία, πρέπει το ‘’νους υγιής εν σώματι υγιές’’ να βρει την θέση του, που είναι κορυφαία στην ιεραρχία της μάθησης. Οι αξίες και οι κανόνες που προάγονται, μέσα στο σχολείο από τον δάσκαλό και τον καθηγητή ενός παιδιού, να εφαρμοστούν και στο ποδόσφαιρο από τον προπονητή. Είναι κοινοί κανόνες-κοινές αξίες και όπως έχουμε πει δημιουργούν τα ‘’Μαθήματα Ζωής’’! Το σχολείο και ο αθλητισμός, μπορούν να βοηθήσουν στην ίδια κατεύθυνση, δεν ανταγωνίζονται, αλληλοσυμπληρώνονται! Προσωπικά, θα ήθελα περισσότερες ώρες στο μάθημα της Γυμναστικής, σε όλες τις σχολικές βαθμίδες. Θεωρώ, πως η δύναμη του αθλητισμού και δη του ποδοσφαίρου, είναι ένα σπουδαίο ‘’όπλο’’ για να περάσεις αξίες και να εφαρμόσεις κανόνες!
- Ποια είναι η κατάσταση στη χώρα μας σήμερα, προβλήματα και παθογένειες;
Απ: Σαν κοινωνία δεν έχουμε δώσει τη σημασία που πρέπει στην σημασία της σωστής εκπαίδευσης, για να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα γενικότερα! Είμαστε συνεχώς σε μια μεταβαλλόμενη διαδικασία, με αλλαγές επί αλλαγών στην εκπαίδευση, όπως και σε άλλους τομείς και δη στο ποδόσφαιρο. Δεν υπάρχει προγραμματισμός και ικανός χρόνος εφαρμογής για αξιολόγηση, αφού είτε μιλάμε για σχολική εκπαίδευση, περιεχόμενα, ρεαλιστικές-ουσιαστικές κατευθύνσεις, εισαγωγικές διαδικασίες, είτε μιλάμε για αναπτυξιακό ποδόσφαιρο, μας χαρακτηρίζει η προχειρότητα, το ‘’τώρα’’ και η έλλειψη διορατικότητας. Μα πως θα λύσουμε τα προβλήματα; Με αλλαγές νόμων ανά υπουργό και κυβέρνηση; Με παραγωγή επιστημόνων χωρίς αντικείμενο και χώρο δράσης στην Ελλάδα; Με άδεια γήπεδα, επιβολή ποινών και τιμωρίες; Με μέτρα καταστολής; Ή με εκπαίδευση και αλλαγή συμπεριφορών, μέσα από το σχολείο και τον αθλητισμό; Είναι η λύση να πληρώσεις πρόστιμο, επειδή πέρασες ένα φανάρι με κόκκινο ή πέταξες μια φωτοβολίδα σε ένα γήπεδο, όντας ένας ανεκπαίδευτος επαναστάτης χωρίς αιτία; Προφανώς όχι, η λύση είναι από υπευθυνότητα και γνώση, να μην το κάνεις ποτέ!
Κλείνοντας , οι προσωπικές σας προτάσεις για την προαγωγή του αθλητικού και παιδαγωγικού στοιχείου στο ποδόσφαιρο υποδομής :
Απ: Η μοναδική πρόταση που θα μπορούσα να κάνω είναι να δώσουμε έμφαση και σημασία στο 99% των παιδιών που με βάση τα στοιχεία, αν και θα βρεθούν στο ‘’μαγικό χώρο’’ του παιδικού ποδοσφαίρου, δεν θα γίνουν επαγγελματίες ποδοσφαιριστές! Αυτό δεν αποκλείει την σωστή ποδοσφαιρική εξέλιξη του 1% δηλαδή των ταλέντων ή των ικανών, μπορεί όμως να αναδείξει και τα ‘’διαφορετικά ταλέντα’’ που χρειάζεται μια κοινωνία για να γίνει καλύτερη! Και η χώρα μας, πρώτη διδάξασα εδώ και χιλιάδες χρόνια, του σωστού τρόπου εκπαίδευσης το έχει ανάγκη! Ένα όνειρο που έχω σαν Έλληνας πολίτης και προπονητής ποδοσφαίρου, είναι να δω μια μέρα τα γήπεδα γεμάτα φίλαθλο κόσμο και το αγαπημένο μου άθλημα που δίκαια αποκαλείται ‘’Βασιλιάς των Σπορ’’, να έχει επιτελέσει έργο σε αυτό με την δημιουργία ανθρώπων με αξίες και ιδανικά!
Από το blog του Νικήτα Παπαπαντελή, Καθηγητή Φυσικής Αγωγής.
