Στον αθλητικό χώρο οι συνήθειες ζωής, τα έθιμα και οι πρακτικές «ταξιδεύουν» από τον ένα πολιτισμό στον άλλο, μέσω των παγκόσμιων αθλητικών γεγονότων, μεταξύ αυτών, οι Ολυμπιακοί Αγώνες και το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου.
O Βρετανός κοινωνιολόγος Λόρενς Κίτσιν έγραψε ότι «το ποδόσφαιρο είναι το μοναδικό παγκόσμιο ιδίωμα εκτός από την επιστήμη». Στα ίδια μήκη κύματος και οι ιδέες άλλων δύο κοινωνιολόγων, των Έντζελ και Γιάρι. «Το ποδόσφαιρο είναι μία παγκόσμια επανάσταση, όμοια με την επιστήμη, τη βιομηχανοποίηση, τη ροκ, την τζαζ και τα μπλουζ» ( Φοινικαρίδης, 2010). Παράλληλα, η παγκοσμιοποίηση του σύγχρονου ποδοσφαίρου και ειδικά μετά το τελευταίο τέταρτο του 20ουαιώνα άλλαξε τις μορφές ιδιοκτησίας των σωματείων, επιβάλλοντας ένα νέο τύπο επενδυτή, ο οποίος μπορεί να προέρχεται κάθε γωνιά της χώρας, από άλλη χώρα ή Ήπειρο, έχοντας μοναδικό στόχο και κίνητρο την επένδυση και το κέρδος . Υπολογίζεται ότι επενδυτές από τη Μέση Ανατολή έχουν ξοδέψει τουλάχιστον 1,5 δισ. δολάρια για την αγορά μετοχών σε ευρωπαϊκούς συλλόγους, ελέγχοντας εξ ολοκλήρου ομάδες όπως η Παρί Σεν Ζερμέν και η Μάλαγα, και έχοντας μεγάλα ποσοστά σε αγγλικές ομάδες όπως η Μάντσεστερ Σίτι, η Αρσεναλ και η Νότιγχαμ Φόρεστ. Στις χορηγίες αυτές περιλαμβάνονται και οι ονομασίες γηπέδων, όπως το Ετιχαντ της Μάντσεστερ Σίτι και το Εμιρεϊτς της Αρσεναλ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι μόνο για την απόκτηση του 90% των μετοχών της Μάντσεστερ Σίτι η εταιρεία Αμπου Ντάμπι Χόλντινγκς από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δαπάνησε 330 εκατ. δολάρια, ενώ η Κατάρ Σπορτς Ινβέστμεντς ξόδεψε 130 εκατ. δολάρια για το 100% των μετοχών της Παρί Σεν Ζερμέ (Ζαϊμάκης, 2013).
Μέσα σε ένα περιβάλλον εμπορευματοποίησης και φιλελευθεροποίησης του ποδοσφαίρου είναι γεγονός ότι οι οπαδοί του και ειδικότερα αυτοί των μεγάλων ευρωπαϊκών ομάδων (Μάντσεστερ Σίτι, Μπαρτσελόνα, Παρί κ.ά.) αντιμετωπίζουν τις ομάδες τους με πνεύμα αμφισημίας: ενώ επενδύουν οικονομικά, συναισθηματικά, συμβολικά και διανοητικά με στόχο την υλική συμβολή στο αθλητικό προϊόν, παράλληλα διαποτίζουν με ιδεολογία, συναίσθημα και συμβολική δημιουργικότητα τις κοινωνικές τους πρακτικές, διεκδικώντας την αναγνώρισή τους ως αυθεντικών εκφραστών της ταυτότητας, της ιστορίας και της ιδέας της ομάδας, διεκδικώντας το δικαίωμα του θεματοφύλακα της παράδοσης της ομάδας, με μια αίσθηση ‘’αυθεντικότητας‘’, στον αντίποδα της εμπορευματοποιημένης λογικής. Στην Αγγλία η πρώτη μορφή αντίστασης στις νέες συνθήκες του σύγχρονου ποδοσφαίρου ήταν η δημιουργία το 1985 του πρώτου Συνδέσμου Ανεξαρτήτων Οπαδών, που επιχείρησε να αντισταθεί στην αποξένωση του αθλήματος από τις παραδοσιακές του αξίες. Παράλληλα, στις τάξεις της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ μέρος των ΄΄παραδοσιακών΄΄ οπαδών της στράφηκε στο παρελθόν της ομάδας διεκδικώντας ρόλο θεματοφύλακα των ΄΄αυθεντικών΄΄ αξιών του συλλόγου και των παραδοσιακών δεσμών του με τα εργατικά στρώματα, δημιουργώντας στους κόλπους τους δύο νέες συλλογικότητας: την Ανεξάρτητη Ένωση Οπαδών της Γιουνάιτεντ και την ερασιτεχνική ποδοσφαιρική ομάδα της Γιουνάιτεντ (Ζαϊμάκης ο.π.).
Πριν λίγες μέρες ανακοινώθηκε (και έσβησε πρόωρα) η ιδέα για τη δημιουργία μιας κλειστής λίγκας στην Ευρώπη (European Super League) από 12 μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ήταν ένα από τα βασικά στελέχη, όπως και οι Ρεάλ Μαδρίτης, Γιουβέντους κ.ά. Οδηγός και άξονας των ομάδων αυτών ήταν το μέγιστο κέρδος, να έχουν τουλάχιστον τετραπλάσια έσοδα από τις επενδύσεις που κάνουν και τα χρήματα που βάζουν στα ταμεία τους από εμπορικές εκμεταλλεύσεις. Σύμφωνα με ισπανική «As», οι 12 ιδρυτικοί σύλλογοι της ευρωπαϊκής Super League, καθώς και οι άλλοι τρεις που πρόκειται να ενταχθούν στο έργο, με την ίδια «ιδιότητα», θα μοιραστούν 3,5 δισ. Ευρώ (Κέρδος online 20.04.2021).
Εκατοντάδες οπαδοί της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ εισέβαλαν πρόσφατα στον αγωνιστικό χώρο του “Ολντ Τράφορντ” δύο ώρες πριν από την έναρξη του ντέρμπι με την Λίβερπουλ. Η αντίδραση αυτή των Άγγλων οπαδών είναι συνέχεια της εικόνας που εκπέμπει η κοινωνία των Άγγλων ποδοσφαιρόφιλων στην διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Ένα ξεκάθαρο μήνυμα άρνησης να συμβιβαστούν με την ιδέα της μετατροπής του ποδοσφαίρου σε ψυχαγωγικό προϊόν ψηφιακής εκμετάλλευσης στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και να επιβάλλουν με τη στάση τους το ελάχιστο στην τήρηση των παραδόσεων και την διατήρηση ενός μέρους της φύσης του ποδοσφαίρου όπως εκείνοι το γνώρισαν: η ομάδα τους θα παίζει στο αγγλικό πρωτάθλημα, στα αγγλικά γήπεδα, μπροστά τους. Οι οπαδοί της Γιουνάιτεντ πραγματοποίησαν την Κυριακή την μεγαλύτερη διαδήλωση που έχουν κάνει στην διάρκεια των τελευταίων 10+ ετών. Μετά το 2005, όταν οι Γκλέιζερς αγόρασαν τις μετοχές, και το 2010, όταν μετέτρεψαν τον τελικό του Carling Cup απέναντι στην Αστον Βίλα στο “Γουέμπλεϊ” σε πεδίο της μεγαλύτερης διαδήλωσης για την εναντίωσή τους στην παρουσία και την δράση των Γκλέιζερς, αυτή της Κυριακής ήταν η μεγαλύτερη διαδήλωσή τους (Σαμπράκος , 2021).
Αξιολογώντας όλο αυτό που συνέβη στο Μάντσεστερ, οι Άγγλοι ποδοσφαιρόφιλοί δείχνουν ότι μπορούν να ξεπεράσουν τις όποιες οπαδικές διαμάχες. να συμμαχήσουν και να δημιουργήσουν κοινό μέτωπο για να κρατήσουν το αγαπημένο τους παιχνίδι ζωντανό, να μη το αφήσουν να αλλάξει και να αλλοιωθεί. Να κρατήσουν στη φύση του σημερινού βιομηχανικού ποδοσφαίρου όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία της παράδοσης του παιχνιδιού. «Τα σχέδια για μια ευρωπαϊκή Super League θα ήταν πολύ επιζήμια για το ποδόσφαιρο και υποστηρίζουμε τις ποδοσφαιρικές αρχές στο να αναλάβουν δράση. Θα χτυπούσαν στην καρδιά του εγχώριου παιχνιδιού και θα ανησυχήσουν τους θαυμαστές σε όλη τη χώρα. Οι εμπλεκόμενοι σύλλογοι πρέπει να απαντήσουν στους οπαδούς τους και στην ευρύτερη κοινότητα ποδοσφαίρου προτού κάνουν περαιτέρω βήματα» ανέφερε ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον στις 18 Απριλίου 2021. Τέτοιες δηλώσεις αποδεικνύουν ότι το λαϊκό έρεισμα και η δυναμική του ποδοσφαίρου δεν αφήνουν αμέτοχη την κρατική εξουσία, που καλείται να παρέμβει και να αναλάβει εκείνες τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που απαιτούνται για αλλαγές στο χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου (στο μοντέλο ιδιοκτησίας των μεγάλων ποδοσφαιρικά συλλόγων , στη διακυβέρνησή του, τον τρόπο χρηματοδότησής του και της δυνατότητας οι οπαδοί του να έχουν μια μεγαλύτερη φωνή). Οι Άγγλοι είναι αυτοί που κωδικοποίησαν και έφεραν ποδόσφαιρο στη σημερινή του μορφή και είναι αυτοί που προς το παρόν το κρατάνε ζωντανό.
Κλείνοντας, αξίζει η αναφορά στα λόγια του βετεράνου της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Γκάρι Νέβιλ: «Είμαι οπαδός της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ εδώ και 40 χρόνια, αλλά είμαι αηδιασμένος. Είμαι αηδιασμένος περισσότερο και με τη Λίβερπουλ που έχει μότο το You ‘ll never walk alone και πως είναι ο σύλλογος των οπαδών. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ γεννήθηκε από εργάτες πριν από 100 χρόνια και τώρα φεύγουν σε μια Λίγκα δίχως ανταγωνισμό, όπου δεν υπάρχει υποβιβασμός. Οι ιδιοκτήτες της Λίβερπουλ, της Τσέλσι, της Μάντσεστερ Σίτι δεν έχουν καμία σχέση και επαφή με το αγγλικό ποδόσφαιρο. Οι οπαδοί που αγάπησαν και έζησαν για το ποδόσφαιρο εδώ και 100 χρόνια χρειάζονται τώρα προστασία. Κι εγώ έχω βγάλει πολλά χρήματα από το ποδόσφαιρο, επένδυσα χρήματα σε ποδοσφαιρική ομάδα, δεν είμαι κατά των χρημάτων, όμως υπάρχουν οι αρχές, το ήθος και το δικαίωμα να παίζουν οι ομάδες στο άθλημα, η Λέστερ να πηγαίνει στο Champions League» (Κέρδος ο.π.).
