Για ένα πολύ επίκαιρο θέμα, αυτό της βίας στα γήπεδα, συνομίλησε με τον Διαμαντή Μαστρογιαννάκη (Μέλος ΣΕΠ Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο), ο Γ.Γ. του Συνδέσμου Προπονητών Ποδοσφαίρου Έβρου & Καθηγητής Φυσικής Αγωγής Νικήτας Παπαπαντελής.
Σας παραθέτουμε τη συνέντευξη όπως δημοσιεύθηκε στο blog του κ. Παπαπαντελή:
Ερώτηση : Ποια η σχέση μεταξύ αθλητισμού και βίας ;
Απ: Πρώτα από όλα η σχέση μεταξύ των δύο φαινομένων είναι διαχρονική. Ομως, οι μορφές, τα αίτια, τα κίνητρα που οδηγούν τους δράστες να υιοθετήσουν βίαιες συμπεριφορές είναι ανομοιογενή και διαφέρουν ανάλογα την ιστορική περίοδο και τον κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο στο οποίο εκδηλώνονται.
Ερώτηση : Με ποιες μορφές εκδηλώνεται η βία στους αθλητικούς χώρους;
Απ: Θα μπορούσαμε να διακρίνουμε δύο μεγάλες κατηγορίες. Στην πρώτη κατηγορία περιλαμβάνονται οι βίαιες συμπεριφορές των αθλητών ή παραγόντων, αυτό που ονομαζουμε αντιαθλητικές συμπεριφορές. Περιορίζονται χρονικά και χωρικά, στον αγωνιστικό χώρο ή στα αποδυτήρια εκδηλώνονται στα περιορισμένα χρονικά όρια της αθλητικής συνάντησης και είναι άμεσα συνηφασμένες με την εξελιξη αυτής. Στη δεύτερη κατηγορία τόσο τα χρονικά όσο και τα χωρικά κριτήρια διευρύνονται στο μέτρο που οι βίαιες συμπεριφορές εκδηλώνται τόσο πριν όσο κατά τα διάρκεια και το πέρας των αθλητικων συναντήσεων μακριά ή μέσα στους αγωνιστικούς χώρους. Πολλές φορές δεν είναι άμεσα συνηφασμένες με την εξέλιξη της αγωνιστικής αναμέτρησης και σε αυτές εμπλέκονται οι οπαδοί και οι φορείς κοινωνικού ελέγχου, κυρίως η Αστυνομία.
Ερώτηση: Ποια η σχέση επιχειρηματικών συμφερόντων, πολιτικής και αθλητικών παραγόντων στο ελληνικό ποδόσφαιρο και πως η σχέση αυτή αναπαράγει το φαινόμενο της βίας στους αθλητικούς χώρους ;
Απ: Όσον αφορά την ελληνική περίπτωση, δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να αρνηθεί την παραπάνω σχέση στην εκδηλωση βίαιων συμπεριφορών και στην αναπαραγωγή της βίας. Πρόκειται όμως για μια σχέση ή καλύτερα σχέσεις, περίπλοκες, πολύπλοκες, ομιχλώδης: σχέσεις που διαρθρώνονται σε διάφορα επίπεδα και ως εκ τούτου είναι δύσκολο να γίνουν ευδιάκριτες και να μελετηθούν.
Ερώτηση: Ποιος ο ρόλος των ΜΜΕ ;
Απ: Δεδομένης της ελληνικής περίπτωσης, και αναφέρομαι στα πολυάριθμα αθλητικά/οπαδικά έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, ο ρόλος των ΜΜΕ και τα «εμπρηστικά» δημοσιεύματα και τοποθετήσεις παίζουν μεγάλο ρόλο στην εκδήλωση βίαιων επεισοδίων και τη διαιώνηση των οπαδικών αντιπαλοτήτων.
Ερώτηση: Η βία στις μέρες μας είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. Όλες αυτές οι εκδηλώσεις βίας, ανεξάρτητα από τις αιτίες που τις προκαλούν τι εικόνα δημιουργούν στον σύγχρονο αθλητισμό ;
Απ: Χωρίς καμία αμφιβολία η εικόνα που δημιουργείται δεν είναι καθόλου καλή
Ερώτηση : Ποιοι οι τρόποι και τα μέσα για την αντιμετώπιση και κυρίως για την πρόληψη της βίας στον αθλητισμό ;
Απ: Υπάρχουν κατασταλτικές πρακτικές και βραχυπρόθεσμες προληπτικές πρακτικές πρόληψης καθώς και μακροπρόθεσμες προληπτικές πολιτικές. Οι βραχυπρόθεσμες προληπτικές πολιτικές περιλαμβάνουν μέτρα που στοχεύουν στο να αποτρέψουν, να εμποδίσουν τις βίαιες συμπεριφορές (πχ. Ηλεκτρονικά μέτρα παρακολούθησης οπαδών). Οι μακροπρόθεσμες προληπτικές πολιτικές αντιμετωπίζουν την οπαδική βία ως φαινόμενο του οποίου οι αιτίες εντοπίζονται σε κοινωνικούς παράγοντες. Ως εκ τούτου υιοθετούνται πρακτικές που θέτουν ως στόχο άμβλυνση των κοινωνικών παραγόντων που οδηγούν τους δράστες να υιοθετήσουν βίαιες συμπεριφορές στα πλαίσια αθλητικών εκδηλώσεων.
Ερώτηση : Ποιες πρακτικές/ πολιτικές έχουν χρησιμοποιηθεί στο εξωτερικό με ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα σε σχέση, τόσο με την πρόληψη, όσο και με την αντιμετώπιση του φαινομένου της βίας στον αθλητισμό ;
Απ: H συντριπτική πλεοψηφία των Χωρών που αντιμετώπισαν σοβαρό πρόβλημα με την οπαδική βία υιοθέτησαν ένα συνδυασμό έντονα κατασταλτικών και βραχυπρόθεσμων προληπτικών πολιτικών. Οι συγκεκριμένες πρακτικές θεωρήθηκαν αποτελεσματικές στο μέτρο που περιόρισαν σημαντικά την εκδήλωση των βίαιων συμπεριφορών εντός των γηπέδων. Πρόκειται όμως για περιορισμένη, τόσο χρονικά όσο και χωρικά, αποτελεσματικότα δεδομένου ότι οι βίαιες συμπεριφόρες δεν εκδηλώνονται εντός των γηπέδων αλλά μακριά από τους αγωνιστικούς χώρους.
Ερώτηση : Ποιος ο ειδικότερος ρόλος και η αξία της εκπαίδευσης στην αντιμετώπιση και πρόληψη της βίας στον σύγχρονο αθλητισμό ;
Απ: όπως έχουν αναδείξει τα αποτελέσματα στις περιπτώσεις του Βελγίου και της Ολλανδίας, τα μακροπρόθεσμα προληπτικά μέτρα που περιλαμβάνουν και εκπαιδευτικά προγράμματα μπορούν να συμβάλλουν στη μέιωση των βίαιων συμπεριφορών.
Τελειώνοντας κ. Μαστρογιαννάκη θα σας παρακαλούσα να μας αναφέρεται δυο λόγια , κάποιες προσωπικές σκέψεις ή απόψεις σας σχετικά για το φαινόμενο της βία στους αθλητικούς χώρους.
Απ. Πρόκειται για ένα πολύπλευρο και πολυδιάστατο κοινωνικό φαινόμενο η αντιμετώπιση του οποίου απαιτεί το συνδυασμό τόσο κατασταλτικών όσο και βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων πολιτκών
