Η απελευθέρωση της Ξάνθης στις 4 Οκτωβρίου 1919, αποτελεί ορόσημο στην πορεία προς την οριστική ενσωμάτωση ολόκληρης της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα, με τη συνθήκη των Σεβρών (1920) και της Λωζάνης (1923). Τρίτη 1 προς Τετάρτη 2 Οκτωβρίου, 1919, ο Διοικητής της ΙΧ Μεραρχίας, Στρατηγός Γεώργιος Λεοναρδόπουλος, διατάσσει προέλαση. Η Ιστορία αθόρυβα έχει πάρει πλέον τη θέση της κι η γραφίδα της έτοιμη να καταγράψει τις λαμπρές σελίδες της απελευθέρωσης της Ξάνθης.
Λόγω των μέτρων κατά της πανδημίας και της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Ξάνθη, δεν θα υπάρξει παρέλαση ανήμερα της επετείου αλλά θα γίνουν αρκετές από τις υπόλοιπες εκδηλώσεις ενώ καθιερώνεται πλέον το τελετουργικό “στα βήματα της απελευθέρωσης” που καθιερώθηκε κατά τον εορτασμό των 100 ετών, μετά από πρόταση του Δ. Γκαγκαλίδη.
Αναλυτικά το πρόγραμμα έχει ως εξής:
Η απελευθέρωση της πόλης μας από τη δεύτερη βουλγαρική κατοχή (1913–1919), της πρώτης θρακικής πόλης που πέρασε σε ελληνική διοίκηση υπό Διασυμμαχικό καθεστώς (Οκτώβριος 1919 – Μάιος 1920), ήταν ο σπόρος που φυτεύτηκε στη Δυτική Θράκη για πρώτη φορά το φθινόπωρο του 1919. Αυτός ο σπόρος αποδείχτηκε από καλή γενιά και τελικά φύτρωσε, έφτιαξε ρίζες, κορμό και κλαδιά που άντεξαν στα εκατό χρόνια ακραίων πολιτικών και ιστορικών φαινομένων και εθνικών περιπετειών που ακολούθησαν.
Παρασκευή 1 Οκτωβρίου
Τριήμερος Γενικός σημαιοστολισμός από τις 8 το πρωί της 2ης Οκτωβρίου μέχρι τη δύση του ηλίου της 4ης Οκτωβρίου. Φωταγώγηση Δημοσίων, Δημοτικών καταστημάτων, καθώς και των καταστημάτων Ν.Π.Δ.Δ. και τραπεζών κατά τις βραδινές ώρες της 3ης έως και της 4ης Οκτωβρίου. Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα θα φωταγωγηθεί η πόλη της Ξάνθης με τη φροντίδα του Δήμου Ξάνθης. Ομιλίες για την Επέτειο της Απελευθέρωσης, στα σχολεία όλων των βαθμίδων.
11:00 Επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο της πόλης και Κατάθεση Στεφάνων από σχολεία, Προσκόπους, Οδηγούς, αντιπροσωπείες όλων των Οργανώσεων, Συλλόγων, Σωματείων και Ιδρυμάτων. Τιμές θα αποδώσει η φιλαρμονική του Δημοτικού Ωδείου Ξάνθης.
12:00 «Στα βήματα της Απελευθέρωσης» Σε ανάμνηση της ημέρας απελευθέρωσης πραγματοποιείται συμβολική πορεία πανηγυρικής πομπής, σε τμήμα από το δρομολόγιο του στρατού που απελευθέρωσε την Ξάνθη.
Αφετηρία Πλατεία Δικαστηρίων
1η ΣΤΑΣΗ
Ιερό Καθεδρικό Ναό Της Του Θεού Σοφίας επίδοση 1ης σημαίας απελευθέρωσης στον Μητροπολίτη.
2η ΣΤΑΣΗ
Λέσχη Αξιωματικών, επίδοση 2ης σημαίας απελευθέρωσης στον Υποδιοικητή Δ΄ Σώματος Στρατού.
3η ΣΤΑΣΗ
Ρολόι Ξάνθης, επίδοση 3ης σημαίας απελευθέρωσης στο Δήμαρχο και ανύψωση στον ιστό του Ρολογιού Ξάνθης, ως αναπαράσταση του συμβάντος από τον εύζωνα στρατιώτη της 9ης Μεραρχίας την ημέρα απελευθέρωσης.
Τιμές θα αποδώσει η Φιλαρμονική του Δήμου Ξάνθης.
Σάββατο 2 Οκτωβρίου
09:00 – 17:00 Δημαρχείο Ξάνθης – 2η Εθελοντική Αιμοδοσία
O Δήμος Ξάνθης σε συνεργασία με τον Σύλλογο Εθελοντών Αιμοδοτών «Η ΑΓΑΠΗ» πραγματοποιεί εθελοντική αιμοδοσία. Δίνουμε αίμα εις μνήμη, τιμή και ανάμνηση των προγόνων μας, που θυσιάστηκαν προκειμένου να απολαμβάνουμε εμείς στη σημερινή μας εποχή, τους «καρπούς» των αγώνων τους για την Ελευθερία. Συμμετέχει η κινητή μονάδα αιμοδοσίας του Γενικού Νοσοκομείου ‘’ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ’’ Θεσσαλονίκης.
Θα τηρηθούν από πλευράς των εθελοντών όλα τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας και ασφάλειας.
Κυριακή 3 Οκτωβρίου
18.30 Υποδοχή Ιεράς Εικόνας Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας Πολυαρχιερατικός Πανηγυρικός Εσπερινός στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Της Του Θεού Σοφίας. Τιμές θα αποδώσει η Φιλαρμονική του Δήμου Ξάνθης.
Δευτέρα 4 Οκτωβρίου
08:30 – Έπαρση Σημαίας στην Κεντρική Πλατεία της πόλης. Τιμές θα αποδώσει άγημα του Δ’Σ.Σ.
9:00–10:00 Η Φιλαρμονική του Δήμου Ξάνθης θα παιανίζει Θούριους και Εμβατήρια σε κεντρικές οδούς της πόλης.
10:30 Επίσημη δοξολογία στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Του Τιμίου Προδρόμου, προεξάρχοντος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτου Ξάνθης και Περιθεωρίου κ.κ. Παντελεήμoνος. Εκφώνηση πανηγυρικού από τον Ηρακλή Ζωγράφο Φιλόλογο-Ιστορικό.
11:30 Επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο της πόλης, προεξάρχοντος του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Ξάνθης και Περιθεωρίου κ.κ. Παντελεήμονος. Κατάθεση Στεφάνων με περιορισμένο αριθμό ατόμων για λόγους δημόσιας υγείας, από τον εκπρόσωπο της Κυβέρνησης, τον Δήμαρχο Ξάνθης, τον Περιφερειάρχη ΑΜΘ, τον Στρατηγό Διοικητή Δ΄ΣΣ, τον πρύτανη του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, τον Αστυνομικό Δ/ντή, το Δ/ντή Πυροσβεστικής, τον Λιμενάρχη, εκπροσώπους πολιτικών κομμάτων από το Σύνδεσμο Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου την Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών, το Σύνδεσμο Αποστράτων Αστυνομικών Ν. Ξάνθης, τις εφεδροπολεμιστικές οργανώσεις, τον Ε.Ε.Σ. Παράρτημα Ξάνθης κ.λπ.Τιμές θα αποδώσει Σαλπιγκτής του Δ’Σ.Σ.
19:00 Παρουσίαση βιβλίου της Μαργαρίτας Θεοδωράκη με θέμα: «Αναμνήσεις ενός κοριτσιού» της Μαργαρίτας Ασπασίας Θεοδωράκη, στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης (Καπνεργατών 9).
Για το βιβλίο θα μιλήσουν:
Η Πηνελόπη Καμπάκη Βουγιουκλή, Καθηγήτρια Γλωσσολογίας του Δημόκριτου Πανεπιστήμιου Θράκης και η ίδια η συγγραφέας η οποία θα υπογράψει το βιβλίο της για το κοινό.
Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσει ο ηθοποιός Παναγιώτης Πετράκης.
Διευκρινίζεται πως λόγω των μέτρωνγια την προστασία από τον covid-19 υπάρχουν περιορισμοί στην πληρότητα και η είσοδος στην εκδήλωση είναι δυνατή μόνο με προσκλήσεις που διατίθενται αποκλειστικά για πλήρως εμβολιασμένους ή νοσήσαντες το τελευταίο εξάμηνο επιδεικνύοντας το αντίστοιχο πιστοποιητικό, σύμφωνα με τις υγειονομικές διατάξεις.
18:00 Υποστολή σημαίας στην Κεντρική Πλατεία της πόλης – Τιμές θα αποδώσει άγημα του Δ’ Σ.Σ.
Λόγω των έκτακτων μέτρων που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση του κινδύνου διασποράς του κορονοϊού COVID-19, σας γνωρίζουμε ότι οι φετινές εκδηλώσεις θα γίνουν σύμφωνα με τις ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις και οι καταθέσεις στεφάνων θα πραγματοποιηθούν με περιορισμένο αριθμό ατόμων για λόγους δημόσιας υγείας και υπό την αυστηρή τήρηση των υγειονομικών διατάξεων.
Χαίρε, Ξάνθη! Πόλη μου σαν το ρόδο! Σταυροδρόμι, στόχος! Γη του Ορφέα, του Διόνυσου, των μυστηρίων. Συνώνυμο του πολιτισμού.Απόμακρη κοιτίδα του υλισμού και της μουσικής. Βαριά κληρονομιά και κλήρος. Σύγκρουση αντιθέτων, αντίρροπες και κεντρομόλες δυνάμεις. Δίπολα ηλεκτρισμένα. Περάσματα με ορμή. Συγκρούσεις, ματωμένα χώματα, χώματα ποτισμένα με Έβρο, με Νέστο Ελκυστικό, μεγάλης βαρύτητας, πόλος περιδίνησης. Ιερός χώρος συνύπαρξης.
